Να, τι μαθαίνει κανείς...

Τι μας λένε λοιπόν οι κάτοικοι του χωριού Κουμαριά που βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη μονάδα επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων Ηπείρου που εδρεύει στο Ελευθεροχώρι Ιωαννίνων; 

Οι κάτοικοι λοιπόν της Κουμαριάς δεν μπορούν να βγουν στις αυλές τους από τη δυσοσμία που βγαίνει από το εργοστάσιο ανακύκλωσης, κάτι που γίνεται αισθητό ακόμη κι όταν περνάει κανείς  από την Εγνατία Οδό. Έκαναν λοιπόν ενδελεχή καταγραφή του προβλήματος  με ημερολόγιο δυσοσμίας (πότε εμφανίζεται, διάρκεια, ένταση, κατεύθυνση ανέμου υγρασία), φωτογραφίες και βίντεο όπου και υπάρχουν ορατά τα σημάδια ρύπανσης.

Επίσης, όπως διαπίστωσαν στην προγραμματισμένη επίσκεψή τους στις 7 Αυγούστου 2025 στη Μονάδα:

1) Οι πόρτες του χώρου υποδοχής απορριμμάτων παραμένουν ανοικτές όλο το 24ωρο, με δικαιολογία βλάβης, ενώ υπάρχει και άνοιγμα περίπου 2 τ.μ. στην οροφή- επίσης από βλάβη. Η κατάσταση αυτή καθιστά αδύνατη την επίτευξη υποπίεσης και ελέγχου οσμών, όπως προβλέπεται από την ΑΕΠΟ.

2) Η μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι εκτός λειτουργίας για μήνες με αποτέλεσμα την συσσώρευση τεράστιων ποσοτήτων κομπόστ στον προαύλιο χώρο του εργοστασίου.

3) Το κομπόστ δεν καλύπτεται με την απαιτούμενη ειδική μεμβράνη, τα προβλεπόμενα παραπετάσματα και λοιπά μέσα προστασίας. Βρίσκεται διασκορπισμένο σχεδόν σε όλον τον προαύλιο χώρο και σε μια περίπτωση σε επαφή με το έδαφος κοντά στην περίφραξη.

4) Δεν έχει πραγματοποιηθεί η προβλεπόμενη φύτευση δέντρων για δημιουργία φυσικού φράχτη.

5) Τα φρεάτια όμβριων υδάτων είναι γεμάτα με υπολείμματα κομπόστ, αποτέλεσμα της μη σωστής αποθήκευσης, γεγονός που δημιουργεί κίνδυνο μεταφοράς τους στο φυσικό περιβάλλον κατά την πρώτη έντονη βροχόπτωση.

6) Τα παράπονα προς τους υπευθύνους του εργοστασίου είναι συνεχόμενα από την τοπική κοινωνία και έχουν γίνει αρκετές συναντήσεις για την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων. Δυστυχώς οι απαντήσεις των αρμοδίων είναι ότι «δεν υπάρχουν οσμές και αυτές είναι εντός ορίων της νομοθεσίας».

7) Σε έλεγχο του Τμήματος Περιβάλλοντος Ηπείρου στις 18 Ιανουαρίου 2024, μετά από καταγγελίες του καλοκαιριού 2023, αναφέρθηκε ότι όλα ήταν σύμφωνα με τις προδιαγραφές. 

Αφού έστειλαν λοιπόν την αναφορά τους σε όλους τους καθ΄ ύλην αρμόδιους ζητούν:  Άμεσο, έκτακτο και ανεξάρτητο έλεγχο των εγκαταστάσεων, χωρίς προειδοποίηση, παρουσία εκπροσώπων της τοπικής κοινότητας- Έλεγχο της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)- Καταγραφή και δημοσιοποίηση των ευρημάτων- Λήψη άμεσων διορθωτικών μέτρων με σαφές χρονοδιάγραμμα και απόδοση ευθυνών για τις παραλείψεις και την παράβαση των περιβαλλοντικών όρων.

Με αφορμή αυτή την αναφορά τους, που δεν έχουμε κανένα λόγο να μην την πιστέψουμε, μάθαμε κι εμείς οι υπόλοιποι που χρηματοδοτούμε τη μονάδα και μάλιστα πανάκριβα με τους μηνιαίους λογαριασμούς μας ότι ενώ το εργοστάσιο παρουσιάστηκε –και διαφημίστηκε– ως «πρότυπη μονάδα» που θα μείωνε τα απορρίμματα, θα παρήγαγε κομπόστ αλλά και ηλεκτρική ενέργεια για περίπου 3.000 νοικοκυριά, στην πράξη δεν γίνεται τίποτε καθώς η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής είναι εκτός λειτουργίας για μήνες. 

Κι εμείς διαμαρτυρόμασταν γιατί η ενέργεια που θα παράγονταν και η οποία θα κάλυπτε τις ανάγκες μιας ολόκληρης χρονιάς για 3.000 οικογένειες δεν ερχόταν στην Νομό Ιωαννίνων που χρηματοδοτεί το εργοστάσιο ως ανταποδοτικό όφελος αλλά έμπαινε στον εθνικό κορβανά. Και τώρα μάθαμε ότι, όχι απλώς δεν έχουμε κανένα ανταποδοτικό όφελος, αλλά η μονάδα δεν λειτουργεί καν.

Μάθαμε ακόμη ότι ενώ οι δημότες επιβαρύνονται οικονομικά μέσω των δημοτικών τελών ή της συμμετοχής στον ΦΟΔΣΑ για τη λειτουργία του εργοστασίου εκείνο δεν αποδίδει τίποτα: ούτε ηλεκτρική ενέργεια, ούτε αξιοποιημένο κομπόστ, ούτε περιβαλλοντικό όφελος- ενώ όσοι μένουν κοντά στην Μονάδα υποφέρουν από τις οσμές και τους κινδύνους ρύπανσης.

Και τώρα τι πρέπει να γίνει; Αν δεν ανταποκριθούν οι εγχώριοι φορείς και κάνουν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και ότι όλα λειτουργούν ρολόι -καθώς όπως διαβάσαμε στην αναφορά των κατοίκων ο επίσημος έλεγχος αυτό ακριβώς έδειξε-  θα πρέπει να γίνει καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Περιφέρεια Ηπείρου άραγε τι έχει να πει επ' αυτού; 

Και -ειρήσθω εν παρόδω- οι εγκαταστάσεις των ζωοτροφών που υπάρχουν μαζεμένες στον κόμβο της Εγνατίας πόσο λογικό είναι να διασπείρουν τις έντονες οσμές από τα φουγάρα σε ακτίνα κάποιων χιλιομέτρων και ειδικά το βράδυ όταν και θυμίζουν... Πτολεμαΐδα;