Απόψεις...

 

«Σήμερα ανησυχούμε για την τύχη του Ιντεάλ και του Αστορ, δύο ιστορικών τοπόσημων της Αθήνας. Πόσα καφενεία, όμως, έχουν απομείνει στην Αθήνα; Και όταν λέω καφενεία, εννοώ καφενεία. Δεν αναφέρομαι σ’ αυτό το υβριδικό κατασκεύασμα που λέγεται «καφετέρια» και το οποίο θεωρεί υποχρέωσή του να σε τρελαίνει με εκκωφαντική μουσική, ακυρώνοντας την οποιαδήποτε δυνατότητα για συζήτηση. 

Το καφενείο ήταν τρόπος ζωής για την Αθήνα. Μια ιστορική μορφή «κοινωνικής δικτύωσης», όπου μπορούσες να συνομιλήσεις ή ακόμη και να καβγαδίσεις με αγνώστους. Δεν επέτρεπε τα ψευδώνυμα, όπως το Διαδίκτυο. Πολιτικολογία όσο δεν πάει άλλο. Ηταν ένας τόπος δημοκρατίας, που σήμερα δεν υπάρχει πια. «Η Ευρώπη αρχίζει και τελειώνει στις πόλεις όπου λειτουργούν καφενεία», έγραψε κάποτε ο Τζορτζ Στάινερ. 

Σήμερα η Αθήνα δεν έχει καφενεία. Υπεύθυνη δήλωση απαισιοδοξίας. Ακόμη κι αν σωθούν το Ιντεάλ και το Αστορ, η Αθήνα έχει πάρει τον δρόμο της. Και είναι λεωφόρος. Είναι μια πόλη χωρίς βιωμένη μνήμη. Και βέβαια βιωμένη μνήμη δεν είναι ούτε ο Παρθενών ούτε το Ερέχθειο. 

Βιωμένη μνήμη είναι το καφενείο, το εστιατόριο ή ο κινηματογράφος, που τα ζήσαμε και θα θέλαμε να τα ζήσουν και τα παιδιά μας. Νοσταλγία; Δεν νομίζω. Αίσθημα της συνέχειας ενός τρόπου ζωής που περνάει από γενιά σε γενιά, μεταμορφώνεται, αλλάζει, όμως όταν διακόπτεται δημιουργεί νέες γενιές που είναι ορφανές, χωρίς βιωμένη μνήμη».

                                                          (Τ. Θεοδωρόπουλος- ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)

«Στην περίοδο 1989-2017 ο πληθυσμός της Βουλγαρίας μειώθηκε 21%. Με το που η Ρουμανία εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007, 3,4 εκατομμύρια πολίτες της σηκώθηκαν κι έφυγαν για να πάνε να ζήσουν και δουλέψουν αλλού. Ο πληθυσμός της Ρωσίας μειώνεται από το 1993 κιόλας. Κι άλλες χώρες που αποσχίστηκαν από τη Σοβιετική Ένωση όπως η Λετονία και η Λιθουανία βλέπουν τον πληθυσμό τους να μειώνεται ακόμα πιο γρήγορα. 

Η δημογραφική συρρίκωση αυτής της ομάδας χωρών είναι δεδομένη, πάρα πολύ γρήγορη και μη αναστρέψιμη. Όχι μόνο λόγω της χαμηλής γονιμότητας (που είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο) αλλά κυρίως λόγω της μετανάστευσης. Πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού τους, και κυρίως οι πιο νέοι, δημιουργικοί και καταρτισμένοι, φεύγουν. Κι οι συνέπειες αυτού του φαινομένου δεν είναι μόνο αριθμητικές. 

Και τι συμβαίνει όταν λιγοστεύουν οι νέοι σε μια κοινωνία; Λιγότερη δημιουργία. Λιγότερη τέχνη. Λιγότερες ανακαλύψεις. Λιγότερες νέες ιδέες. Επιπλέον, λιγότερη κατανάλωση (οι νέοι καταναλώνουν περισσότερο) λιγότεροι φορολογούμενοι. Λιγότεροι φοιτητές. Λιγότεροι καθηγητές. Λιγότερη έρευνα. Λιγότερα σχολεία. Η προσπάθεια να ξαναγίνει μια χώρα μέρος θελκτικό και φιλόξενο για τους ανθρώπους της γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη. 

Η Ουγγαρία επενδύει το ιλιγγιώδες και πρωτοφανές 5% του ΑΕΠ της για να “λύσει το δημογραφικό”, κι αυτό που έχει καταφέρει μέχρι τώρα είναι ο δείκτης γονιμότητας να πάει από το 1,2 στο 1,4, λίγο παραπάνω από της Ελλάδας δηλαδή (ο δείκτης αναπλήρωσης είναι 2,1, και δεν τον πιάνουν ούτε οι Γαλλίες και οι Σουηδίες)».

                                                        (Θ.Γεωργακόπουλος-ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)