Μαθήματα οικονομίας για... πρωτοετείς

 

«Ποιο είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ και σχεδόν ολόκληρη η Δύση; Οι ΗΠΑ, με ΑΕΠ περίπου 29 τρισ. δολάρια, έχουν ένα χρέος πάνω από 35 τρισ. δολάρια. Το κράτος τους, που χρειάζεται δαπάνες περί τα 6 τρισ. το χρόνο, παράγει ένα έλλειμμα της τάξης των 2 τρισ. δολαρίων ετησίως. Το εμπορικό έλλειμμα πλέον ξεπερνά το 1 τρισ. δολάρια.

Χρόνια γράφω πως αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον και πως όταν θα σκάσει αυτή η «φούσκα» του χρέους, θα είναι η μεγαλύτερη όλων. Ενδεχομένως αυτή η ώρα πλησιάζει. Το κραχ του 2008, με τα μηδενικά επιτόκια και τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που ακολούθησαν, φαίνεται πως έδωσαν παράταση στην ανάγκη εξεύρεσης μιας οριστικής λύσης. Τότε έσπασαν μόνο κάποιοι αδύναμοι κρίκοι στην περιφέρεια του παγκόσμιου χωριού.

Το πλέον λογικό που θα έπρεπε να κάνουν οι ΗΠΑ είναι αυτό που πριν 15 χρόνια επέβαλαν οι δανειστές να κάνει η Ελλάδα, που αντιμετώπιζε παρόμοια προβλήματα: να μειώσουν τις κρατικές δαπάνες και να ακολουθήσουν πιο αυστηρή νομισματική πολιτική. Αν τα έκαναν αυτά, το εμπορικό έλλειμμα θα συρρικνωνόταν αυτόματα, αφού χωρίς αύξηση του ιδιωτικού και δημόσιου χρέους θα μειωνόταν η ζήτηση. Οι τιμές και οι μισθοί θα μειώνονταν μέχρι το σημείο που η ανταγωνιστικότητα θα επέφερε ισορροπία στο εξωτερικό εμπόριο.

Αν μια χώρα εισάγει από το εξωτερικό για να βρει χρήματα να συνεχίσει να εισάγει, πρέπει να εξάγει κάτι άλλο, στο οποίο διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα. Αν δεν εξάγει τίποτα, τα δολάρια τελειώνουν γιατί πάνε στη χώρα που εξάγει. Η δημιουργία δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, όπως και τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, μπορούν μόνο να παρατείνουν και να χειροτερέψουν αυτή την κατάσταση. 

Αυτά λένε τα μαθήματα για πρωτοετείς της κλασικής οικονομικής σχολής.Αν το έκαναν αυτό (λιτότητα), όμως, το χρηματιστήριο θα κατέρρεε, οι τράπεζες θα χρεοκοπούσαν και η ανεργία θα εκτινασσόταν στα ύψη. Θα υπήρχαν κοινωνικές εντάσεις, πολιτική αναταραχή και ανατροπές. Με λίγα λόγια, ό,τι ακριβώς θα συμβεί τώρα... Μην ξεχνάτε πως ο Τραμπ είναι ένας λαϊκιστής που κέρδισε τις εκλογές υποσχόμενος μειώσεις φόρων και κραυγάζοντας, μεταξύ άλλων, πως θα «κουραστείτε να πλουτίζετε από το χρηματιστήριο». 

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, οι «λαϊκιστές» της αριστεράς προσποιούνταν πως θα έλυναν το πρόβλημα μέσω της αύξησης της ζήτησης, μοιράζοντας επιδόματα και εκτοξεύοντας το χρέος».

(Aπόσπασμα άρθρου του K. Στούπα από το liberal.gr)