Νεο-οθωμανική ιδεολογία ...

 

«H γεωπολιτική στρατηγική της γείτονος αναπτύσσεται στη βάση μιας οργανικής νεο-οθωμανικής ιδεολογίας, σαν και αυτήν που φαίνεται πλέον να γίνεται κυρίαρχη, υπερβαίνοντας και τον ίδιον τον Ερντογάν. Συνοψίζεται σε τέσσερα βασικά χαρακτηριστικά.

Το πρώτο χαρακτηριστικό αφορά την «πλήρωση» του κενο που δημιούργησε στην Ανατολική Μεσόγειο η απόσυρση των αμερικανικών στρατηγικών ενδιαφερόντων και την αξιοποίηση των νέων ισορροπιών που διαμορφώνονται με την ισχυροποίηση του ρόλου της Ρωσίας στην περιοχή.

Το δεύτερο χαρακτηριστικό αφορά την ισλαμοποίηση τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας ως του κοινού ιδεολογικού παρονομαστή πάνω στον οποίο σταθεροποιείται η συνεργασία της τουρκικής εθνικιστικής δεξιάς με το κυβερνών κόμμα, δημιουργώντας ουσιαστικά έναν δυνάμει αντιδυτικό συνασπισμό εξουσίας.

Το τρίτο χαρακτηριστικό αφορά την προβολή του δόγματος, σύμφωνα με το οποίο Αιγαίο, Μεσοποταμία, Ανατολική Μεσόγειος και Βόρεια Αφρική αποτελούν για την Τουρκία έναν ενιαίο ζωτικό γεωπολιτικό χώρο.

Το τέταρτο και σημαντικότερο, τέλος, χαρακτηριστικό της νέας τουρκικής γεωπολιτικής στρατηγικής αφορά την αμφισβήτηση όχι μόνο της Συνθήκης της Λωζάννης, που υπήρξε ο αρχικός στόχος του νεο-οθωμανικού αναθεωρητισμού, αλλά του συνόλου των διευθετήσεων του Ανατολικού Ζητήματος που επιβλήθηκαν πριν από εκατό ακριβώς χρόνια με τη Συνθήκη των Σεβρών, με την οποία και ολοκληρώθηκε η διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Κατ' ουσίαν, πρόκειται για μετεξέλιξη της θεωρίας περί «Γαλάζιας Πατρίδας». Διατυπώθηκε αρχικά από τον εν αποστρατεία ναύαρχο Τζεμ Γκιουρντενίζ. Υποστηρίχτηκε από μια μικρή αρχικά ομάδα αξιωματικών. Μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του 2016 άρχισε να λειτουργεί ως συνεκτικός ιστός του βαθέος τουρκικού κράτους. Σήμερα, αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία αναπτύσσεται η επίσημη πολιτική του κρατούντος συνασπισμού εξουσίας.

Δεν διαπνέεται από τον θρησκευτικό φανατισμό των «Αδελφών Μουσουλμάνων», ούτε εμπεριέχει τα ανορθολογικά στοιχεία του ερντογανικού αντικεμαλισμού. Διαποτίζει, όμως, με βαθύ εθνικιστικό μεγαλοϊδεατισμό μια νέα ιθύνουσα πολιτική τάξη, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις διαιώνισης της επιθετικότητάς της ανεξάρτητα από την τύχη του σημερινού της ηγέτη.

Επιθετικότητα δεν σημαίνει αναγκαστικά στρατιωτική σύγκρουση με όμορες ή μη χώρες. Μπορεί, όμως, να σημαίνει μια μόνιμη γεωπολιτική ανασφάλεια που καμιά γερμανική προεδρία καμιάς Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν θα μπορεί να διαχειρισθεί με βιώσιμο τρόπο όσα ανταλλάγματα και αν είναι διατεθειμένη να προσφέρει».

(Απόσπασμα άρθρου του Γ.Σεφερτζή από το LIBERAL.GR)