Προσχηματική εκπαίδευση...

«Γ. Αρσένης, Μ. Γιαννάκου, Α. Διαμαντοπούλου. Τρεις υπουργοί Παιδείας που συνέδεσαν τα ονόματα  τους με  σημαντικές για την εποχή τους μεταρρυθμίσεις. Τρεις πολιτικοί που κατηγορήθηκαν και υβρίστηκαν όσο κανείς και έγιναν στόχοι μαζικών κινητοποιήσεων που απαιτούσαν την απόσυρση των προτάσεών τους.  Άλλες από αυτές ανατράπηκαν από τους επόμενους, άλλες «αναδομήθηκαν» και άλλες «αφομοιώθηκαν δημιουργικά» από το βαθύ σχολείο και το βαθύτερο πανεπιστήμιο. Αποτέλεσμα; Επί 45 χρόνια αναζητείται μια βιώσιμη μεταρρύθμιση. 

Στη χώρα όπου το 6,83% των κατοίκων της είναι φοιτητές, το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των 28 της ΕΕ και διπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η ελληνική εκπαίδευση απολαμβάνοντας τον βαλκανικό εξαιρετισμό της ακολουθεί ακόμα τη «μεταπολιτευτική βουλγκάτα» αρνούμενη να εκσυγχρονιστεί συλλογικά και να πλησιάσει το παγκόσμιο κεκτημένο. 

Συζητά ακόμα για μη κρατικά πανεπιστήμια, για Συμβούλια Διοίκησης των ΑΕΙ ή για αξιολόγηση δασκάλων και καθηγητών. Μόλις πριν ένα χρόνο κατήργησε στα χαρτιά το ιστορικό άσυλο της ανομίας. Ακόμα και σήμερα ολόκληροι όροφοι πανεπιστημιακής λέσχης των Αθηνών «ανήκουν» σε κυκλώματα παρανόμων. Γιατί αυτή είναι η υπόρρητη επιταγή της πλειοψηφίας των πολιτών μέχρι σήμερα. Αν κάτι τη σώζει είναι ο πατριωτισμός μιας μειοψηφικής Ελλάδας που επιμένει. «Και όποιος δεν καταλαβαίνει, δεν ξέρει που πατά και που πηγαίνει».

Αν η κοινωνία ήθελε να προσαρμόσει τα σχολεία και τα πανεπιστήμιά της στη σύγχρονη εποχή θα το είχε κάνει προ πολλού. Θα είχε αρπάξει τις ευκαιρίες που της παρουσιάστηκαν, θα είχε στηρίξει τους καινοτόμους  υπουργούς, θα είχε εξοικονομήσει τα κονδύλια, θα είχε διαμορφώσει τις απαραίτητες συμμαχίες ώστε να καρπίσουν οι σύγχρονες και χρήσιμες ιδέες. 

Θα είχε ξεσηκωθεί όταν τα πράγματα αφήνονταν στην τύχη τους ή θα είχε παρέμβει όταν αυτά στράβωναν υπερβολικά. Θα είχε απομονώσει τις ιδιωτικές και κομματικές ομάδες συμφερόντων που τρέφονται από την αβελτηρία και θα είχε προστατεύσει το δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Μέσα σε 50 σχεδόν χρόνια θα είχε βρει και θεραπεύσει τις αιτίες της εκπαιδευτικής μας παθολογίας. Αλλά δεν….

Σήμερα πάντως τα πράγματα δουλεύουν έτσι, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς έλεγχο και χωρίς προδιαγραφές διότι αυτό έχουμε επιλέξει. Και μας αρέσει διότι μας δίνει την δυνατότητα να κάνουμε ο καθένας το δικό του από όποια θέση και αν εμπλεκόμαστε με το αντικείμενο. Του γονιού, του δάσκαλου ή του μαθητή. Όποιος τολμήσει να βάλει χέρι στο υπάρχον γίνεται εχθρός μας.     

Ο πιο αδιάφορος και ανεπαρκής δάσκαλος ξέρει ότι θα παραμείνει στη θέση του και θα αμείβεται κανονικά μέχρι τη συνταξιοδότηση χωρίς να αξιολογηθεί ποτέ και χωρίς να ελεγχθεί σοβαρά για την επάρκειά του.Και ο πιο αδιάφορος μαθητής ξέρει ότι θα πάρει σε 12 χρόνια απολυτήριο λυκείου με σχετικά καλό βαθμό. Αν δεν θέλει να διαβάσει ξέρει ότι ακόμα και με βαθμό 04/20 τον περιμένει μια θέση σε «πανεπιστημιακή σχολή». 

Ο πιο αδιάφορος και ανεπαρκής δάσκαλος ξέρει ότι θα παραμείνει στη θέση του και θα αμείβεται κανονικά μέχρι τη συνταξιοδότηση χωρίς να αξιολογηθεί ποτέ και χωρίς να ελεγχθεί σοβαρά για την επάρκειά του. Χωρίς να επιμορφωθεί ουσιαστικά. Αυτά δεν είναι υπόθεση κομμάτων, ή κυβερνήσεων αλλά μιας ολόκληρης κοινωνίας. Που «απαιτεί» αυτήν την κατάσταση πραγμάτων. Γιατί έτσι την βολεύει. 

Στα ίδια σχολεία θα συναντήσουμε και χιλιάδες καταρτισμένους και εργατικούς δασκάλους που προσπαθούν για το καλύτερο, που βρίσκονται συνεχώς δίπλα στους μαθητές ακόμα και σε αντίξοες, όπως οι σημερινές, συνθήκες. Κοσμήματα της εκπαίδευσης, τιμή σου να δουλεύεις δίπλα τους. Θα βρούμε έναν εδώ, πέντε πιο εκεί, επτά παρακάτω. Δεν το φωνάζουν αλλά είναι παρόντες. Τους γνωρίζει ένας στενός κύκλος γιατί δεν το κάνουν θέμα. Δεν εκπροσωπούνται από κανέναν. 

Αν δουλεύουν στον ιδιωτικό τομέα ξέρουν ότι αυτά είναι προϋπόθεση για την επιβίωση και την εξέλιξή τους. Αν εργάζονται στο δημόσιο ξέρουν ότι τίποτα από αυτά δεν είναι υποχρεωτικό. Θέλουν και τα κάνουν. Από επαγγελματισμό, συνείδηση, φιλοπατρία ή και όλα μαζί. Κανείς δεν θα τους ζητήσει το λόγο αν κάνουν τα αντίθετα. Ούτε καν αυτοί που πληρώνουν το μισθό τους. Και επειδή η κοινωνία έχει ανάγκη από ικανούς που να βγάζουν τη δουλειά αλλά και άλλους που απλώς ψηφίζουν και καταναλώνουν, το σύστημα λειτουργεί μια χαρά και δεν έχει λόγο να αλλάξει.

Η εκπαίδευση διαμορφώνει τον πολιτισμό και κάθε εποχή έχει τον δικό της. Από το πώς οδηγεί μέχρι το πώς ψηφίζει. Η σημερινή ψηφιακή δημοκρατία έχει υψηλές απαιτήσεις από τους πολίτες της. Απαιτεί γνώση, κατάρτιση, αντίληψη ώστε ο καθένας να λειτουργεί προς όφελος του εαυτού του αλλά και του συνόλου. Η κακή εκπαίδευση διαμορφώνει ημιμαθείς πολίτες που μπορούν να πέσουν εύκολα θύματα απατεώνων, συνομωσιολόγων ή και λαϊκιστών πολιτικών με απρόβλεπτες συνέπειες. Τα παραδείγματα είναι πολλά και πρόσφατα. Το ότι τελικά γλιτώσαμε την καταστροφή δεν σημαίνει ότι πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη.  

Μια ευρωπαϊκή κοινωνία του 2020 δεν μπορεί να διαθέτει ανθηρή πολιτική τρομοκρατία, ισχυρό σταλινικό κόμμα ή, μέχρι χτες, ναζιστική κοινοβουλευτική συνιστώσα. Δεν μπορεί να έχει τόσο χαμηλό επίπεδο ραδιοτηλεόρασης, τόσο στην ειδησεογραφία όσο και στην ψυχαγωγία. Δεν μπορεί να καταστρέφει με ιερή μανία το δημόσιο χώρο ατιμωρητί. Δεν μπορεί να προστατεύει μια διάχυτη χαμηλής έντασης ανομία στο όνομα της πολιτικής ορθότητας. Τα μπορεί όμως μια κοινωνία σαν τη δική μας που συντηρεί μια προσχηματική γενική εκπαίδευση, και ένα προβληματικό ασταθές σχολείο».

    

                        (Απόσπασμα άρθρου του  Λ. Καστανά από την Athensvoice)