Ξεχάστηκε το μεταναστευτικό;

 

«Πρόσφατα η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ίλβα Γιόχανσον, ζήτησε από τη FRONTEX να συγκαλέσει έκτακτο διοικητικό συμβούλιο, προκειμένου “να συζητηθούν οι ισχυρισμοί για παράνομες επαναπροωθήσεις μεταναστών στην Ελλάδα και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων”. Η πρωτοβουλία αυτή ελήφθη σε συνεννόηση με την Προέδρο της  Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Φον ντερ Λάιεν και ήλθε σε απάντηση σχετικών καταγγελιών που διατυπώθηκαν από διάφορες ΜΚΟ.Παρά τις εξηγήσεις που δόθηκαν και τη διαβεβαίωση από ελληνικής πλευράς ότι δεν γίνονται επαναπροωθήσεις, η κ. Γιόχανσον επέμεινε ότι οι καταγγελίες πρέπει «να διερευνηθούν επαρκώς, για να γνωρίζουμε τί ακριβώς έχει συμβεί».   

Η παραπάνω ενέργεια της Ευρωπαίας Επιτρόπου δεν είναι μεμονωμένη. Εκφράζει τη γενικότερη πολιτική της ΕΕ στο θέμα της μετανάστευσης. Μια πολιτική η οποία αποτυπώθηκε τον Δεκέμβριο του 2018 στη Σύνοδο του ΟΗΕ στο Μαρακές, όταν το νέο Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση έγινε θριαμβευτικά αποδεκτό από τις περισσότερες χώρες της ΕΕ, με προεξάρχουσα τη Γερμανία. Πρόκειται ουσιαστικά για μια πολιτική «ανοικτών συνόρων», η οποία στηρίζεται στην παραδοχή ότι οι μεταναστευτικές ροές που φθάνουν στην Ευρώπη είναι κατ’ αρχήν προσφυγικές. Άρα βάσει του διεθνούς δικαίου κανένα κράτος δεν μπορεί να τις ανακόψει. 

Στην πράξη όμως η υποχρέωση αυτή βαρύνει μόνο τα κράτη της περιφέρειας που έχουν εξωτερικά σύνορα. Διότι τα κράτη του ευρωπαϊκού πυρήνα βάσει της Συνθήκης του Δουβλίνου έχουν την ευχέρεια να εξετάζουν αιτήματα ασύλου μόνο όταν αυτά το θελήσουν. Σε κάθε άλλη περίπτωση έχουν το δικαίωμα να επιστρέφουν στη χώρα πρώτης εισόδου τους αιτούμενους ασύλου ή τους παράνομους μετανάστες που θα ανακαλύψουν στην επικράτειά τους.

Η Συνθήκη του Δουβλίνου επιτρέπει λοιπόν στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα να ελέγχουν τα σύνορά τους, μεταθέτοντας τη διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος στις χώρες της περιφέρειας. Μαζί τους ανατίθενται και τα «ανθρωπιστικά καθήκοντα».Όλα αυτά ισχύουν συμβατικά υπό τον όρο ότι οι ροές είναι προσφυγικές. Αν όμως οι ροές είναι μεταναστευτικές, τότε η συζήτηση αλλάζει. Διότι δεν αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα το να φεύγει κάποιος από τη χώρα του και να πηγαίνει σε όποια χώρα θέλει. Αν ισχύσει αυτό, τότε θα έχουμε δεχτεί την κατάργηση των συνόρων και των εθνικών κρατών.

Πόσο προσφυγικές είναι όμως οι ροές των μεταναστών που έρχονται στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα; Κατ’ αρχάς θα έπρεπε κανείς να δυσπιστεί για τον προσφυγικό χαρακτήρα αυτών των ροών και μόνο από το γεγονός ότι μετά το 2015 άρχισαν να καταφθάνουν μαζικά στην Ελλάδα παράνομοι μετανάστες, προερχόμενοι από δεκάδες διαφορετικές χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Χώρες στις οποίες ως επί το πλείστον δεν διεξάγεται πόλεμος. Το ίδιο βεβαίως ισχύει και για την Τουρκία, από όπου μας έρχονται οι άνθρωποι αυτοί.

Επί πλέον, η Τουρκία θεωρείται ασφαλής χώρα και από τους Ευρωπαίους, όπως δείχνει η μαζικότητα των επενδύσεών τους στη χώρα αυτήν. Είναι λοιπόν τουλάχιστον αντιφατικό η ΕΕ να ζητά από την Ελλάδα, να κρατά ανοικτά τα ανατολικά σύνορά της, επικαλούμενη «ανθρωπιστικούς λόγους».Υπάρχουν όμως και επίσημα στοιχεία που δείχνουν ότι οι παράνομες μεταναστευτικές ροές που φθάνουν στην Ελλάδα δεν είναι στην πλειονότητά τους προσφυγικές. 

Ενώ όμως η ΕΕ απαιτεί από την Ελλάδα να κρατά ανοικτά τα ανατολικά σύνορά της, την ίδια ώρα λαμβάνει μέτρα για να σφραγίσει τα βόρεια σύνορα της. Διότι στην πράξη αυτό κάνει, έχοντας τοποθετήσει κλιμάκια της FRONTEX σε αλβανικό και σκοπιανό έδαφος, ήδη από τον Μάιο του 2019. Η επίσημη δικαιολογία βέβαια είναι ότι οι δυνάμεις αυτές έχουν αποστολή να ελέγξουν το διασυνοριακό έγκλημα. Στην πράξη όμως σκοπός τους είναι να αναχαιτίσουν πιθανές διαρροές μεταναστών προς την Κεντρική Ευρώπη».

(Απόσπασμα άρθρου του Α. Λαυρέντζου από το xronos.gr)