Μαθήματα ... οικονομίας

«Λένε ότι πριν από ένα τσουνάμι υπάρχουν σημάδια: καθώς στην ακτή η θάλασσα αδειάζει από νερό, τα ζώα τρέχουν και τα πουλιά πετάνε προς την άλλη κατεύθυνση. Συνήθως τα σημάδια έρχονται την τελευταία στιγμή. Στην περίπτωσή μας, τα σημάδια για τη συμφορά που έρχεται στην οικονομία υπάρχουν εδώ και πάρα πολύ καιρό. Αρνούμαστε να τα αναγνωρίσουμε. Τώρα το κύμα έρχεται, και ίσως είναι πολύ αργά.

Οι οικονομολόγοι μπορούν να το εξηγήσουν με πολύ πιο ακριβείς όρους, αλλά αυτό που ζούμε δεν είναι κάποιο πελώριο μυστήριο. Χρειάζονται καλά αμειβόμενες δουλειές για τον κόσμο. Οι δουλειές αυτές έρχονται από επενδύσεις. Επενδύσεις θα έρθουν όταν οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται είναι πιο ελκυστικές εδώ, στην Ελλάδα, απ’ ό,τι σε άλλα μέρη του κόσμου. Οι επενδυτές, που στην ουσία εκπροσωπούν κανονικούς ανθρώπους –όπως π.χ. ένα ταμείο σύνταξης μισθωτών στον Καναδά–, ψάχνουν να καταλάβουν αν μπορούν να εμπιστευτούν τα λεφτά τους σε έναν τόπο, για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, για να τα πάρουν πίσω περισσότερα, ως αμοιβή για το διάστημα που τα άφησαν. Τα λεφτά αυτά χρηματοδοτούν τις επενδύσεις, οι επενδύσεις φέρνουν δουλειές, το κράτος φορολογεί τους εργαζόμενους και από τους φόρους χρηματοδοτεί τις απαραίτητες και χρήσιμες υπηρεσίες προς τους πολίτες, δηλαδή σχολεία, νοσοκομεία, ασφάλεια, φυσικά μισθούς και συντάξεις κ.λπ.

Κάθε φορά που στο δρόμο βλέπουμε ένα αυτοκίνητο, κάθε φορά που λειτουργεί ένα στερεοφωνικό, κάθε φορά που ένα κινητό τηλέφωνο χτυπά, παρατηρούμε αγαθά που έχουμε εισαγάγει. Το ερώτημα είναι τι έχουμε εξαγάγει ως αντάλλαγμα για να τα κατέχουμε.

Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, που είναι όμορφη, με δημοκρατικό πολίτευμα, με μορφωμένο, υποτίθεται, κόσμο, που μιλά και ξένες γλώσσες, θα έπρεπε να προσφέρεται σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα στους επενδυτές ώστε να τοποθετήσουν τα λεφτά τους σε αυτήν. Όμως η γραφειοκρατία πνίγει τα πάντα, η διαφθορά συνεχίζει ατιμώρητη (το είπε και ο πρωθυπουργός στους υποψήφιους επενδυτές παρουσία του Προέδρου Κλίντον!) και μαζί η παιδεία καταρρέει, με τα πανεπιστήμιά μας να βρίσκονται στον πάτο των διεθνών αξιολογήσεων, που είναι και λογικό, καθώς επίσημα χείλη δήλωσαν πως επισήμως πλέον η αριστεία είναι κακό πράγμα.

Η τωρινή κυβέρνηση, όπως εν πολλοίς και η προηγούμενη, εξαντλεί την ευρηματικότητά της στην επιβολή περισσότερων φόρων. Φόροι στις υπηρεσίες, φόροι στους μισθούς, φόροι στα άχρηστα ακίνητα, φόροι στα ανείσπρακτα εισοδήματα. Η κατάσταση θα ήταν πολύ αστεία, αν δεν ήταν πραγματικά δραματική: για παράδειγμα, πρόσφατα άκουγα στο ραδιόφωνο πως ο ΦΠΑ θα αλλάζει στις καντίνες των πλοίων ανάλογα με ποιο νησί πλησιάζουν.

Αν υποθέσουμε πως ξαφνικά ένας άγνωστος μέχρι τώρα σ’ εσάς πλούσιος θείος σας πέθαινε στη μακρινή Αμερική και ο δικηγόρος του σας ειδοποιούσε ότι κληρονομείτε ένα εκατομμύριο δολάρια, θα τρέχατε να τα φέρετε στην Ελλάδα για να στήσετε μια δουλειά εδώ; Ασφαλώς όχι. Έτσι και οι ξένοι επενδυτές, δεν τρέχουν να φέρουν τα λεφτά τους στην Ελλάδα, ενώ όσοι Έλληνες μπορούν, τρέχουν να διώξουν λεφτά από την Ελλάδα για το εξωτερικό (λεφτά που θα χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις και δουλειές στο εξωτερικό).

Η κυβέρνηση, όσο και να προσπαθήσει, δεν θα καταφέρει να μαζέψει τα χρήματα που χρειάζεται για να χρηματοδοτήσει το αντιαποτελεσματικό, πελατειακό κράτος. Το δε πελατειακό κράτος δεν θα μπορεί να διορίσει ούτε τα «δικά του παιδιά», και όσα έχουν διοριστεί θα πληρώνονται όλο και λιγότερο.

Τα σημάδια υπάρχουν από καιρό. Έρχεται τσουνάμι. Κάποιοι το ξορκίζουν, το λένε «επονείδιστο», «παράνομο», «ταξικό». Όμως αυτό δεν θα το σταματήσει. Μπροστά μας δεν υπάρχει ραντεβού για την ανατροπή, αλλά ραντεβού με την πραγματικότητα. Όσο πιο γρήγορα οι πολίτες αναγκάσουν το πολιτικό καταστημένο να την αναγνωρίσει, τόσο πιο γρήγορα θα υπάρξει ελπίδα για μια επόμενη μέρα».

                             (Άρθρο του Σ.Σαφολέα από το metαrrythmisi.gr)