Φάρμακα... δηλητήριο

«Ο Αμερικανός ιολόγος Τζόνας Εντουαρντ Σολκ δούλεψε σκληρά επί επτά χρόνια για να φτιάξει το εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας. Μεταπολεμικά η ασθένεια αυτή ήταν ο υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Μόνο στις ΗΠΑ το 1952 καταγράφτηκαν 58.000 περιστατικά· τα περισσότερα παιδιά. Χάθηκαν 3.145 άτομα και 21.269 έμειναν ανάπηρα. Η ανακάλυψη του εμβολίου, το 1955, ήταν μια τεράστια ανακούφιση για ολόκληρο τον κόσμο. Τα οφέλη περισσότερα: εκατομμύρια σώθηκαν από τον θάνατο ή την παράλυση. Δισεκατομμύρια θα μπορούσαν να κερδηθούν, αν κάποιος είχε την πατέντα του εμβολίου, που το κάνουν όλα τα παιδιά σε όλο τον κόσμο. Και όμως, όταν ο Τζόνας Εντουαρντ Σολκ ρωτήθηκε μετά την ανακάλυψη ποιος στην πραγματικότητα θα έχει στην ιδιοκτησία του το νέο φάρμακο, απάντησε χαρακτηριστικά: «Θα έλεγα ο κόσμος. Δεν υπάρχει πατέντα. Μπορείς να πατεντάρεις τον ήλιο;».

Εξήντα χρόνια μετά, μία είδηση για ένα άλλο φάρμακο συγκλονίζει την ανθρωπότητα. Η εταιρεία Turing Pharmaceutical αποφάσισε να αυξήσει κατά 5.000% την τιμή πώλησης του φαρμάκου Daraprim. Είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται ως ανθελονοσιακό αλλά και για την αντιμετώπιση συλλοιμώξεων ασθενών, το ανοσοποιητικό σύστημα των οποίων έχει εξασθενήσει λόγω του έιτζ. Η τιμή του φαρμάκου αυξήθηκε από τα 13,50 δολάρια στα 750 δολάρια το χάπι μέσα σε μία ημέρα. Ο 32χρονος Μάρτιν Σκρέλι, πρώην αφεντικό ενός κερδοσκοπικού επενδυτικού ταμείου –ο οποίος σημειωτέον δεν δούλεψε ποτέ για την παραγωγή του, αλλά απλώς αγόρασε την πατέντα–, δήλωσε ότι η τιμή του Daraprim, το οποίο διατίθεται εμπορικά επί 62 χρόνια, δεν έφερνε επαρκές κέρδος.

 

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ Αντριου Χιλ ανακοίνωσε ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες στις ΗΠΑ χρεώνουν έως και 600 φορές το κόστος παραγωγής των σκευασμάτων τους. Σύμφωνα με μελέτη που παρουσίασε στη Βιέννη, η τιμή πώλησης του αντικαρκινικού φαρμάκου Tarceva που πωλεί ο ελβετικός όμιλος Roche, μαζί με ένα υποθετικό κέρδος 50%, θα ανερχόταν σε 236 δολάρια για έναν ασθενή τον χρόνο. Το σκεύασμα όμως στοιχίζει στην πραγματικότητα σε έναν Αμερικανό ασθενή 79.000 δολάρια ετησίως και σε έναν Ευρωπαίο περίπου 40.000 δολάρια. Το Glivec της ελβετικής Novartis, που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της λευχαιμίας, με κόστος παραγωγής 159 δολάρια τον χρόνο ανά ασθενή, έχει κόστος 106.000 στις ΗΠΑ και από 29.000 έως 35.000 δολάρια στην Ευρώπη.

Οι φαρμακευτικές βιομηχανίες δικαιολογούν τις εξωφρενικές αυτές τιμές προβάλλοντάς τες ως αναγκαίες για τη χρηματοδότηση της έρευνας και την ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Αλλά, όπως δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής Χιλ, οι φαρμακευτικές εταιρείες δαπανούν περισσότερα για την προώθηση και το μάρκετινγκ από ό,τι για την έρευνα· να σημειώσουμε εδώ ότι όταν λέμε μάρκετινγκ εννοούμε και τα «λαδώματα» σε χρήμα ή ταξίδια των γιατρών για να προωθούν τα σκευάσματά τους. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: τα ετήσια κέρδη των μεγαλύτερων εκ των φαρμακευτικών εταιρειών είναι 71 δισ. δολάρια· μόλις 8 δισεκατομμύρια δολάρια πάνε στην έρευνα και 17,5 δισεκατομμύρια διατίθενται για την προώθηση των προϊόντων τους».

              (Απόσπασμα άρθου του Π.Μανδραβέλη από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)