Αντίο, Μιχάλη...

 

Ο Μιχάλης Γκανάς είχε πολλές ιδιότητες αλλά είναι δύσκολο να τις περιγράψει κανείς: δεν ήταν άνθρωπος που δημιουργούσε αφηγήσεις γύρω από τον εαυτό του· μιλούσε λίγο και με φωνή υπόκωφη· το χιούμορ του ήταν ήσυχο. 

Αν και ήταν επιτυχημένος σύζυγος και πατέρας, το κέντρο της ζωής του ήταν η ποίηση· αναζητούσε το βάθος των πραγμάτων. Θα τον θυμάμαι πάντοτε να πλήττει αφόρητα «μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου, μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες»: έχουμε ανταλλάξει πολλές φορές βλέμματα αλληλοκατανόησης, βλέμματα προς τον ουρανό. 

Το αγαπημένο του θέμα συζήτησης ήταν η ποίηση, η ποίηση των άλλων: του Έντγκαρ Λη Μάστερς, του Γουίλλιαμ Κάρλος Γουίλλιαμς, του Νίκου Καββαδία —ήταν μεγάλος αναγνώστης· διηγιόταν συχνά πώς όταν είχε πρωτοέρθει στην Αθήνα αγόραζε βιβλία από τα καροτσάκια· ντρεπόταν να μπει στα βιβλιοπωλεία. Ύστερα, όταν έπιασε δουλειά στο βιβλιοπωλείο «Δωδώνη», βρέθηκε στον επίγειο παράδεισό του. 

Καθώς δεν γνωρίζω προσωπικά ποιητές, ούτε συμμετέχω σε λογοτεχνικές παρέες, αναρωτιέμαι αν η πνευματικότητα του Μιχάλη είναι κανόνας ή εξαίρεση: σίγουρα διέψευδε τα στερεότυπα γύρω από τους ποιητές· είχε το κεφάλι του στα σύννεφα αλλά τα πόδια του στη γη. Όσο για τον θάνατο, ένα επαναλαμβανόμενο ζήτημα στην ποίησή του, ίσως οφειλόταν στον τόπο του, τα μοιρολόγια της Ηπείρου, ίσως στην ίδια του την ιδιοσυγκρασία που διαμορφώθηκε από την παιδική του ηλικία στον Τσαμαντά, στην Αλβανία, στην Ουγγαρία. 

Γεννημένος το ’44, ο Μιχάλης έζησε τον εμφύλιο πόλεμο κι όλα του τα απόνερα. Όμως, σήμερα, αφήνει πίσω του μια γεύση αθανασίας. Πόρτα γεμάτη ρόζους / τύψεις της καρυδιάς. / Χαράζεις τ’ αρχικά σου με σουγιά, / πηγαίνεις στο σχολείο αργοπορημένος. Έχεις στο στόμα σου / γεύση αθανασίας.

                                                         (Σώτη Τριανταφύλλου -ΑΤΗensvoice)

Βροχή     ψιχαλιστή ποτιστική δαρτή.

Υετός      ομηρική βροχή.

Όμβρος   αρχαία βροχή καταρρακτώδης.

 

Βροχή και άλλα κατακρημνίσματα.

 

Χιών χιόνι κοκορόχιονο χιονόνερο νιφετός.

Χάλαζα χαλάζι χαλαζόκοκκος

(σιούγκραβος στα όρη Τσαμαντά).

Υδατώδη ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα

αναντάμ παπαντάμ.

 

Προσφάτως τεχνητή βροχή

εσχάτως όξινη βροχή

προσεχώς κά-τά-κλύ-σμός.

Κατά ζεύγη τα ζώα

κατά μόνας τα φυτά

κατά κρημνού οι άνθρωποι — αγεληδόν.

Κατά μάνα κατά κύρη.

 

Τρέχουν τα δάκρυα βροχή.

Βροχή μου.

Βροχούλα μουσκεμένη.

 

Μιχάλης Γκανάς- Aπό τη συλλογή Άψινθος (2012)