Μια εξήγηση... του Brexit

«Όταν, στα τέλη του 1989 και στις αρχές του 1990, έπεφτε το τείχος του Βερολίνου και οι Λαϊκές Δημοκρατίες πίσω από αυτό διαλύονταν, η ανθρωπότητα έκανε μία μη συνειδητή επιλογή. Επέλεξε σαν μοναδικό οικονομικό και πολιτικό σύστημα, τον καπιταλισμό. Αυτή η επιλογή είναι σχεδόν αδύνατο ν’ αλλάξει. Επειδή η αλλαγή έχει τεράστιο κόστος και τρομερά δυσμενείς επιπτώσεις. Είτε αρέσει, είτε όχι...

Ο καπιταλισμός με την σειρά του, γνωστό ανεξέλεγκτο τέρας και έχοντας την βοήθεια της τεχνολογίας (που έδωσε την δυνατότητα ύπαρξης πολλαπλών μορφών παγκόσμιας δικτύωσης και επικοινωνίας σε πραγματικό χρόνο) μετέτρεψε τον πλανήτη σε μια ενιαία αγορά. Κυρίως κεφαλαίων αλλά και μεγάλου μέρους εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Αυτό που μάθαμε να αποκαλούμε παγκοσμιοποίηση.Η κατάσταση που διαμορφώθηκε, επίσης είναι αδύνατο, ν’ αλλάξει. Ανεξαρτήτως κόστους και επιπτώσεων. Διότι π.χ. είναι πλέον αδύνατον να πάψουν να υπάρχουν (κάποιας μορφής) κινητές επικοινωνίες, το Internet κ.ο.κ.

Οι δύο παραπάνω καταστάσεις, όπως διαμορφώθηκαν, είχαν μια σημαντικότατη επίδραση στον τρόπο "αξιολόγησης" των οικονομικών μεγεθών. Ένα μέγεθος το οποίο, μέχρι τότε, είχε περιορισμένη σημασία και αφορούσε κυρίως οικονομίες με εξαγωγικό χαρακτήρα, απέκτησε κεφαλαιώδη ρόλο και σημασία. Για σχεδόν όλες τις οικονομίες του πλανήτη. Μικρές και μεγάλες…

Το μέγεθος αυτό είναι η ανταγωνιστικότητα. Δηλαδή, με απλά λόγια, η ικανότητα των προϊόντων μιας οικονομίας να αποτελούν μία περισσότερο ελκυστική επιλογή για τους καταναλωτές, από τα αντίστοιχα άλλων χωρών. Τόσο στην εσωτερική της αγορά, όσο και στις ξένες. Ελκυστικά όχι μόνο σε επίπεδο τιμών αλλά και σε επίπεδα ποιότητας, δυνατότητας όγκων παράδοσης κ.λπ.

Η ανάγκη για συνεχή και αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα προέρχεται φυσικά από το ότι, λόγω ύπαρξης καπιταλισμού σε ολόκληρο τον πλανήτη και παγκοσμιοποιημένης "ελεύθερης" διακίνησης κεφαλαίων όλα τα προϊόντα, όλων των χωρών έχουν πρόσβαση σε όλες τις αγορές. Αυτό το τελευταίο, περιέχει μια κάποια υπερβολή, αλλά έτσι γίνεται καλύτερα και πληρέστερα κατανοητή η απόλυτη ανάγκη για αυξημένη ανταγωνιστικότητα...

Αυτή η, σχετικά απλή και μη αναστρέψιμη πραγματικότητα, είναι η ουσιαστική αιτία που πολλές χώρες αντιμετώπισαν πολιτικά και οικονομικά προβλήματα, τα τελευταία 20 χρόνια (με την Ελλάδα να ξεχωρίζει ανάμεσά τους)...

Η ανάγκη (και το κυνήγι) για συνεχώς αυξανόμενη ανταγωνιστικότητας της χώρας είναι και ένας από τους βασικότερους λόγους που ξεκίνησε η όλη ιστορία του Βρετανικού δημοψηφίσματος. Άσχετα από τους οποιουσδήποτε άλλους λόγους χρησιμοποιήθηκαν σαν επιχειρήματα και είτε θεωρήσουμε ότι η επιδίωξη ήταν πραγματική, είτε απλά προσχηματική, η ανταγωνιστικότητα έπαιξε κυρίαρχο ρόλο.

Θέλετε "φουσκώνοντας" τα μυαλά όσων Βρετανών εξακολουθούν να έχουν ψευδαισθήσεις για το μεγαλείο της Βρετανικής αυτοκρατορίας; Θέλετε γιατί μεγάλο μέρος της Βρετανικής εργατικής τάξης, πίστεψε τους μύθους της καμπάνιας του Leave, περί μείωσης της μετανάστευσης; Οι απαντήσεις θα μπορούσαν να είναι πολλές. Όμως, όλες έχουν μικρή σημασία. Η ουσία βρίσκεται στο ότι το εκλογικό σώμα του άκρως ανταγωνιστικού Ηνωμένου Βασιλείου, πίστεψε πως η χώρα θα πετύχει περισσότερα πράγματα, εάν πορευτεί μόνη της. Και όχι στα πλαίσια που επιβάλλει η συμμετοχή στην Ε.Ε. Δηλαδή θεώρησε ότι έτσι θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και άρα μεγαλύτερη ευημερία. Μοιάζει λίγο χαζό ίσως, αλλά είναι η μόνη λογική εξήγηση στον κυκεώνα των συναισθηματικών αντιδράσεων που είδαμε αμέσως μετά το αποτέλεσμα...

Σε κάθε περίπτωση, δύσκολα μπορεί κάποιος να θεωρήσει ως αιτίες, τα διάφορα ασυνάρτητα και εντελώς υποβολιμαία από προσωπικά θέλω, κομματικά συμφέροντα και ιδεοληψίες, τα οποία ακούστηκαν στην χώρα "όπου ανθεί η φαιδρά πορτοκαλέα". Π.χ. δεν μπορεί να είναι η αιτία η μετανάστευση από την Ένωση. Διότι όλοι στην Μεγ. Βρετανία γνωρίζουν πως οι μετανάστες από την Ε.Ε. είναι σημαντικότατα λιγότεροι από εκείνους που προέρχονται από την Βρετανική Κοινοπολιτεία και τις πρώην αποικίες. Αυτοί δε, δεν μπορούν να εμποδιστούν στην μετακίνηση τους, διότι υπάρχουν συνθήκες (ανεξάρτητες, φυσικά, από την συμμετοχή στην Ε.Ε.) που τους δίνουν αυτό το δικαίωμα...

Επίσης, είναι εντελώς αστείο αυτό που υπονόησε, εμμέσως πλην σαφώς, στην σχετική δήλωσή του ο νεαρός Δρ. Τσίπρας. Και που ορισμένοι οπαδοί του αργότερα εξέφρασαν καθαρά, μιλώντας για "Γερμανοκρατούμενη Ευρώπη". 

Διότι, ακόμη και αν δεχθούμε ότι στην Ευρώπη οι πάντες και τα πάντα υπακούν στην "παντοκράτειρα" Γερμανία (τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά αλλά χάριν της συζήτησης, ας γίνει δεκτό), αυτό θα μπορούσε να ισχύει για όλες τις άλλες χώρες, πλην της Μεγάλης Βρετανίας. Η οποία έχει "ειδική σχέση" με την Ε.Ε., σχεδόν από την αρχή της συμμετοχής της. Και η οποία απολαμβάνει εξαιρέσεις και διαφοροποιήσεις για τα 2/3 σχεδόν, του υπάρχοντος Ευρωπαϊκού Δικαίου. Δηλαδή κάνει, επί της ουσίας και επί του πρακτέου, ότι θέλει. Ή, τουλάχιστον, έκανε μέχρι τώρα. Διότι μετά το δημοψήφισμα της Πέμπτης, τα πράγματα θα είναι πολύ διαφορετικά...

Για να πάρετε πάντως μια ιδέα, του πόσο διαφοροποιημένη ήταν η αντιμετώπιση που απολάμβανε μέχρι τώρα το Ηνωμένο Βασίλειο, έχετε υπόψιν σας ότι, η συμφωνία που πέτυχε τον περασμένο Απρίλιο ο David Cameron (και η οποία πλέον δεν θα εφαρμοστεί ποτέ), καταργούσε το Ευρωπαϊκό κεκτημένο σε σχέση με τα δικαιώματα όσων υπηκόων χωρών-μελών Ε.Ε. θα μετανάστευαν στην χώρα μετά την έναρξη ισχύος της. Δικαιώματα που θα ήταν σημαντικά λιγότερα από αυτά των υπολοίπων κατοίκων. Σε πλήρη αντίθεση με ότι ισχύει για τις υπόλοιπες χώρες-μέλη και όσους υπηκόους Ε.Ε., επιλέγουν να μεταναστεύσουν σε αυτές!

Γενικότερα και για να μην μακρηγορώ, στην Ελλάδα τα τελευταία εικοσιτετράωρα ακούστηκαν και πάλι οργιώδη πράγματα. Με ελάχιστα έως κανένα, ν’ απηχούν την πραγματικότητα. Ένα ακόμη όργιο παραπληροφόρησης...

Ειλικρινά, έχω μεγάλη δυσκολία ν’ αντιληφθώ πως ορισμένοι θεωρούν σωστό να εκμεταλλευτούν μια τόσο δραματική και επικίνδυνη για την χώρα κατάσταση, μόνο και μόνο για να αποκομίσουν κομματικά και προσωπικά οφέλη. Το γεγονός πάντως είναι ότι το έκαναν. Εκτός από αυτό, θέλω να ελπίζω ότι, μιας και κυβερνούν, είχαν ταυτόχρονα την πρόνοια να προετοιμάσουν κάποια μέτρα, κάποιο σχέδιο για μείωση των συνεπειών του Brexit στην Ελλάδα.

Διότι, αυτό που έχει πραγματικά σημασία από εδώ και εμπρός, είναι ακριβώς αυτό. Το ποια θα είναι η συνέχεια. Ποιες οι συνέπειες, ποιοι και κατά πόσο θα τις υποστούν. Δυστυχώς, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τις επιπτώσεις, στο σύνολό τους.

Όποιος ισχυριστεί το αντίθετο, δεν έχει αντιληφθεί το χάος που προκαλείται, από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και μόνο.Όποιος διαφωνεί, ας ρίξει μια ματιά στις κινήσεις των αγορών την Παρασκευή. Λέτε να ήταν τυχαίο ότι το Χ.Α. είχε, με μεγάλη διαφορά, την μεγαλύτερη πτώση;»

                      

                                                (Άρθρο του Π. Λάζου από το capital.gr)