Ποιος πουλάει "επανάσταση"...

«Πριν λίγες μέρες, σε ραδιοφωνική εκπομπή, άκουσα την κυρία Λιάνα Κανέλλη, να μιλά για την εταιρεία Pechiney και να λέει πως ήταν μια αποικιοκρατική εταιρεία από την οποία οι εργαζόμενοι δεν είχαν κανένα κέρδος. 

Για να καταλάβετε περί τίνος πρόκειται, να εξηγήσουμε πως η Pechiney είναι μια γαλλική εταιρεία, η οποία τη δεκαετία του 1960 κάνει μια από τις μεγαλύτερες επενδύσεις στην Ελλάδα, ιδρύοντας το Αλουμίνιο της Ελλάδος. Το μοναδικό τότε εργοστάσιο στην Ελλάδα παραγωγής αλουμινίου.

Η εταιρεία (Pechiney), πέραν του εργοστασίου, κτίζει και τον οικισμό «Άσπρα Σπίτια», έναν πρότυπο για την εποχή οικισμό που σήμερα αποτελείται από 1.072 κατοικίες. Ο οικισμός σχεδιάζεται από το γνωστό γραφείο Δοξιάδη και κτίζεται αποκλειστικά για το προσωπικό της εταιρείας με σκοπό τη δωρεάν στέγασή του. Κατασκευάζονται κτήρια για την στέγαση σχολείων και μικρών καταστημάτων, αθλητικές εγκαταστάσεις, ένα μικρό λιμάνι για τις μεταφορές και ένα ιατρείο, αρκετά καλά εξοπλισμένο, για την παροχή των απαραίτητων πρώτων βοηθειών.

Την ίδια εποχή που συμβαίνουν αυτά σε μια μικρή περιοχή της επαρχίας της Ελλάδας, σε μια άλλη, τα μεταπολεμικά και μετεμφυλιακά χρόνια είναι δύσκολα. Η φτώχεια και η ανεργία ερημώνουν τα χωριά καθώς η εσωτερική μετανάστευση οδηγεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού προς τις μεγαλουπόλεις, για μια καλύτερη ζωή. Όμως κι εκεί, λύση δεν υπάρχει.

Για τον λόγο αυτό πολλοί έλληνες ωθούνται στη μετανάστευση. Τότε ξεκινά η εποχή της μεγάλης εξόδου, όπως χαρακτηριστικά λέγεται. Την τριετία 1963-1965, οι ραγδαίοι ρυθμοί της «εξόδου» υπερκέρασαν τη φυσική αύξηση του ελληνικού πληθυσμού. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 ο μέσος μισθός δεν ξεπερνούσε τις 1.000 δρχ.

Σε μια από αυτές τις επαρχιακές πόλεις, ένας νέος τότε 26 ετών, μαζί με τη γυναίκα του και ένα νεογέννητο παιδί, ζούν σε ένα πλίθινο σπίτι στο οποίο φιλοξενούν και τα δύο μικρότερα αδέλφια τους που, κατά διαστήματα, δουλεύουν ενώ παράλληλα πάνε και σχολείο. Ο εξοπλισμός του σπιτιού είναι ένα ψυγείο πάγου, πετρογκάζ για το μαγείρεμα σε κατσαρόλα (τα φαγητά σε ταψιά τα δίνανε σε φούρνους) και ένα κρεβάτι (ντιβάνι) όπου, όπως χαρακτηριστικά περιγράφουν σήμερα, «πέφταμε και οι δύο μέσα στη μέση», κουβέρτες, σεντόνια, ένα τραπέζι, δύο καρέκλες.

Ο νεαρός πατέρας τότε, απόφοιτος μιας μικρής σχολής, ηλεκτρολόγος, εργάζεται ως εναερίτης σε εργολαβία που παίρνει δουλειές της ΔΕΗ. Ο μισθός 600 δρχ. και αυτός όταν υπάρχει δουλειά, διότι οι καιρικές συνθήκες πολλές φορές δεν επέτρεπαν να εργαστείς σε στύλους της ΔΕΗ.Σήμερα, ως συνταξιούχος, μας δείχνει τους στύλους σε χωριά που είχε ανέβει τότε ο ίδιος. Για να καταλάβετε, τότε έφτανε το ρεύμα στα χωριά της Ελλάδας.

Μια από αυτές τις δύσκολες ημέρες, του 1969, του μιλάνε για ένα εργοστάσιο που μόλις είχε ανοίξει 300 χιλιόμετρα μακριά, που δίνει δωρεάν σπίτι και καλό μισθό. Αμέσως, αφήνει τη γυναίκα και το νεογέννητο μωρό και με τις συγκοινωνίες της εποχής, φτάνει στο μεγάλο εργοστάσιο. Κάνει αίτηση και περιμένει εκεί την απάντηση. Δεν ήταν και εύκολο τότε να φύγεις μακριά και να επιστρέψεις. 

Μετά από δύο ημέρες του απαντάνε πως τον προσλαμβάνουν ως ηλεκτρολόγο με πρώτο μισθό 4.600 δρχ.! Στα υπόλοιπα προνόμια δεν θα αναφερθούμε, γιατί θα μακρυγορήσουμε.

«Ο τελευταίος μισθός πριν φύγω ήταν 600 δρχ. και αυτές, όταν είχε δουλειά και ο πρώτος στο εργοστάσιο 4.600 δρχ.».

«Τα αφήσαμε όλα πίσω και φύγαμε, σάμπως και τι να παίρναμε;», μας διηγείται. «Εκεί, είχαμε ωραίο καινούργιο πέτρινο σπίτι, χωρίς ενοίκιο. Δωρεάν θέρμανση. Τότε, αγοράσαμε και το πρώτο ηλεκτρικό ψυγείο. Πήραμε κρεβάτι κανονικό, τραπέζι, καρέκλες, κουζίνα και πολύ σύντομα, το πρώτο αυτοκίνητο».

Σήμερα και επιστρέφοντας εκεί από όπου ξεκίνησα, η κυρία Λιάνα Κανέλλη, αναρωτιέται το τι κέρδος είχαν οι εργαζόμενοι από την «αποικιοκρατική» εταιρεία Pechiney. Όταν ζεις τσεπωμένος στην Εκάλη, έχεις τον άπλετο χρόνο και την ασφάλεια να «πουλάς» σοσιαλισμό και κομμουνισμό. Στους άλλους. Η αγανάκτηση ξεχείλισε και δεν είναι από αυτές των λαϊκών συγκεντρώσεων.Οι ανοησίες σας περί «καπιταλισμού», «αποικιοκρατών» κ.λπ. τελείωσαν.

Ο κόσμος θα μάθει την αλήθεια για το ποιος του πουλάει «επανάσταση» καθήμενος την πολυθρόνα του.Ο κόσμος θα μάθει ποιός τον δασκαλεύει να υπομένει τη μιζέρια προσμένοντας τη γη της επαγγελίας, τάζοντάς του φύκια για μεταξωτές κορδέλες, ενώ ο ίδιος περνάει καλά».

                                                                   (Το Ζιζάνιο- Παρατηρητήριο)